SASTERA TULISAN

Cerita (kisah atau naraftif)

• Sastera Hikayat
1. Hikayat-hikayat berunsur Hindu dan pancaran daripada epik India Ramayana dan Mahabharata: Hikayat Seri Rama, Hikayat Pandawa Lima, Hikayat Perang Pandawa Jaya.
2. Hikayat lain berunsur India.
3. Hikayat-hikayat daripada sumber Islam dan tempatan.
4. Hikayat-hikayat daripada pelbagai unsur, Hindu, Islam dan daerah lain di Nusantara.

• Sastera Epik
1. Epik kebangsaan: Hikayat Hang Tuah
2. Epik berunsur Islam: Hikayat Muhammad Hanafiyah, Hikayat Amir Hamzah

• Sastera Panji dan Perwayangan
1. Cerita-cerita panji Jawa dan Melayu termasuk dalam bentuk syair: Syair Ken Tambuhan, Syair Jaran Tamasya.
2. Cerita-cerita wayang, pokok dan ranting daripada Ramayana dan Mahabharata.
3. Cerita lain daripada tradisi wayang.

• Sastera Sejarah
1. Sejarah bersifat mitos dan lagenda: Merong Mahawangsa, Hikayat Banjar.
2. Sejarah berunsur mitos dan sejarah: Sejarah Melayu, Hikayat Raja Pasai.
3. Sejarah sebenar; merangkumi tempat, tokoh dan peristiwa: Misa Melayu, Sejarah Riau, Syair Residen De Brauw.
4. Salasilah dan peraturan: Asal Raja-Raja Sambas, Surat Pengangkatan dan lain-lain.

• Kisah Para Nabi dan Tokoh-Tokoh Islam
1. Cerita sekitar kehidupan Nabi Muhammad s.a.w.: Hikayat Nur Muhammad, Hikayat Nabi Bercukur, Hikayat Nabi Wafat.
2. Cerita tentang tokoh-tokoh dan keluarga Rasulullah: Hikayat Fatimah, Hikayat Khadijah Kahwin.
3. Cerita Nabi dan Rasul yang lain: Kisas al-Anbia, Hikayat Nabi Yusof.
4. Cerita tokoh-tokoh Islam, termasuk sebelum Islam: Iskandar Zulkarnain, Hikayat Tamin al-Dari, dan para sahabat yang lain.
5. Cerita wali Allah, ahli sufi, dan sebagainya: Hikayat Luk,am al-Hakim, Hikayat Sultan Ibrahim ibn Adham.
6. Watak dan peristiwa lain: Hikayat Perang Khaibar, Hikayat Seribu Masali, dan lain-lain.

Bukan Cerita (bukan kisah atau bukan naratif)

• Sastera Kitab
1. Ilmu fikah: Sirat al-Mustaqim
2. Ilmu tasawuf, sufi dan lain-lain: Kitab al-Hakim, Syarab al-Asiqin, Thabit al-Muktadin, Mirat al-Tulab.
3. Ilmu tahwid: Petunjuk Tentang Membaca al-Qur’an, Tanbihal-Makmun, Sirat al-Qari.
4. Perundangan, faraid, dan lain-lain: Hukum Warisan dan Perkahwinan, Ilmu Faraid.

• Sastera Undang-Undang dan Ketatanegaraan
1. Kanun dan undang-undang: Hukum Kanun Melaka, Undang-Undang Pahang
2. Peraturan dan adat-istiadat: Adat Raja-Raja Melayu.
3. Ketatanegaraan: Taj al-Salatin, Bustan al-Salatin.
4. Hukum adat, termasuk teromba dan tambo.

• Kepustakaan Ilmu Tradisional
1. Ilmu husab: Ilmu Hisab, Ilmu Hitungan.
2. Ilmu bahasa: Bustan al-Katibin, Assir al-Hawi fi Ta’lima al-Nahu al-Jawi (Sri Lanka).
3. Ilmu pertanian: Ilmu Tanaman
4. Ilmu perubatan, perbomohan: Kitab Tib, Ilmu Mendukun.
5. Ilmu penujuman: Kitab Bintang, Kutika Ramalan, Rejang Kutika.
6. Lain-lain: Ilmu Berahi, Rahsia Perempuan.

Rujukan

Harun Mat Piah, Ismail Hamid, Siti Hawa Salleh, Abu Hassan Sham, Abdul Rahman Kaeh & Jamilah Haji Ahmad. 2000. Kesusasteraan Melayu Tradisional Edisi Kedua. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.